Онамнинг қўшни вилоятга
келин бўлиб кетган
болаликдаги яқин
дугоналари бор экан. Ўша
хола биз томонлардаги
қариндош-уруғларини
кўриш учун келганида, онам
аёлимга тансиқроқ овқат
буюриб, дугоналарини уйга
таклиф қилдилар. Икки
дугона анчагача ёшлик
хотираларини эслаб,
ҳасратлашиб ўтиришди.
Меҳмоннинг ҳурмати ўзаро
суҳбатларидан сўнг, мен ҳам
уларнинг ёнида бир оз
ўтирдим. Гап орасида
меҳмон аёл онамга қараб:
— Ўртоқ, Аллоҳга шукур,
тўрт боламни ҳам уйли-
жойли қилиб тинчидик. Энди
дадаси иккимиз
топганимизни ўзимизга
сарфлаб, невараларнинг тўй-
томошасию, туғилган
кунларига совға-салом қилиб
юрамизда,- деди.
— Яхши. Буюрсин, пиру
бадвлатликда ҳаёт кечиринг.-
деди онам астойдил
дугонаси учун хурсанд
бўлиб. Кейин ҳавас билан
дугонасига термулиб:
— Энди поччам билан ҳаж
зиёратига борингизлар.
Фарзандлар олдидаги
қарздан қутилибсиз, буёғини
тоат-ибодатда,
фарзандларингизни дуо
қилиб, Аллоҳнинг
фарзларини бажариб
яшангизлар,- деди. Меҳмон
аёлнинг бирдан туси ўзгарди:
— Ҳажга бориб нима
қиламиз, дугонажон? Ундан
кўра пенсияларимизни йиғиб
дадаси икковимиз
санаторияларда дам
олганимиз яхши эмасми?
Даволанамиз, соғлигимизни
тиклаймиз...- Аёлнинг
гапларидан этим жунжикиб
кетди. Кўз қирим билан
онамга қарагандим, уларнинг
ҳам лаблари титраб, ҳатто
кўзларига ёш айланяпти
экан... Онам бояқиш
дугонасига берган
маслаҳатига эшитган
жавобидан хижолат
чекаётганди, афтидан.
Шундан кейин орага совуқ
жимлик чўкди ва бир
муддатли қовушмаган
навбатчи гап-сўзлардан
кейин дастурхонга фотиҳа
ўқилди.
— Бу дугонангиз билан
салом-аликни ҳам
йиғиштиринг, ойижон. Қалби
жуда занглаб кетибди. Хафа
бўлмангу, шу хотин қадам
қўйган ҳовлидан
фаришталар учиб кетади,
Худо асрасин. Шунчалик ҳам
кўнгли кир бўладими
кишини...- Уни дарвозагача
кузатиб келган онамни
хижолатчиликдан чиқаришга
уриндим.
— Қўй болам, қалб
қаттиқлашиши ҳам
Аллоҳдан. Тавба дегин.
Ундан кўра бундай
инсонларга тавфиқ, иймону
инсоф беришини сўраш
керак Яратгандан...- Шу- шу
онамнинг ўша танишлари
ҳақида уйимизда ҳеч қандай
гап бўлмади. Бир бирда ўша
хотиннинг уйимизга
келганию, онамнинг ҳаж
ҳақидаги гапларига берган
жавоби эсимга тушса,
қўрқинчли туш кўргандек
сесканиб кетардим. Орадан
олти ойларча вақт ўтиб,
дадам раҳматлининг қазо
қилган кунлари муносабати
билан уйда эҳсон
дастурхони ёздик.
Маҳалладошлар орасида
ҳалиги онамнинг болалик
ўртоғининг қариндош-
уруғлари ҳам бор эди.
Худойидан кейин онамнинг
қайғули юз ифодаси
сабабини сўрадим. Онам
бироз хижолатлангандек
бўлиб:
— Ўғлим, Фарғонага бориб
келсам, дегандим...- дедилар.
Уларга жон деб олиб
боришимни, фақат нима
мақсадда, қаерга
боришимизни сўрагандим,
яна минг истиҳола билан,
бундан бир неча ой аввал
уйимизга меҳмонга келган
аёлга ишора қилиб
“Фалончихон холангнинг
мазаси йўқ экан, олти ойдан
бери тўшакка михланиб
қолган экан...” дедилар. Гарчи
дилим ғашланган бўлса-да,
онагинамга эътироз
билдирлмадим ва Фарғонага
йўл олдик.
... Бетоб аёл ётган хонага
кирдик. Аввалига димоғимга
урилган қўланса ҳиддан
кўнглим беҳузур бўлиб,
лабларимни қаттиқ тишлаб
олдим. Кейин истар-истамас
салом бердим. Онам
кўзларига ёш олиб
дугоналари билан кўришган
бўлдилар. Аёл ҳатто бўйнини
ҳам кўтаролмайди. Олти ой
ичида салкам тўқсон
килолик хотин ўн яшар
боладек озиб, пўсти
устихонига ёпишиб қолган.
Болалари ҳамшира ёллашган
экан, ҳар замонда дори-
уколидан хабар олиб
турибди. Бемор
нималардандир жавраб,
ёзғириб- нолиб ётган жойида
дунёни қарғишга кўмиб
ётибди. Онам унинг ҳадеб
тақдирию, дардидан
малолланиши ёқмаганини
очиқ айтишга ийманиб:
— Дард берганига ҳам шукр,
денг, айланай, дард берган
шифо беришга ҳам қодир.
Дардингиздан Аллоҳдан
шифо сўранг. Ла иллаҳа
иллаллоҳу Муҳаммадан
Расулуллоҳ, деб калима
қайтаринг,- деб ҳар қанча
уринмасалар, беморнинг
тили ҳеч иймон калимасига
бормади. Бошқа гап-
сўзларни, нолишу
ёзғиришларни бемалол
жавраётган аёл, ҳатто
дардига Аллоҳдан бир оғиз
шифо сўрай олмади. Иймон
калимасини келтира
олмади...
Бемор ётган хонада ортиқ
қололмадим. Онамга уларни
ташқарида кутишимни
айтиб, эшикка урилдим.
Ташқарида машинамга
суянган куйи онамнинг
дугонаси бизникига
меҳмонга борганида айтган
гапларини эсладим. Ўшанда
онам унга ҳаж амалларини
адо этиш учун яхшигина
фурсатга эга бўлганини
айтганларида, у
даволанишини,
санаторияларда даволаниб,
соғлигини тиклашини
айтганди. Ният жуда қалтис
нарса экан. Ниятда эҳтиёт
бўлиш керак экан. Аёлнинг
қалтис нияти бунчалик тез
амалга ошади деб
ўйламагандим... Кўзларимдан
тирққирраб ёш чиқиб кетди...
Ё, буюк қудратингдан,
Аллоҳим...
ФАРЗОНА