— Yigit kishining sevgisi samimiy yoki soxtaligini qanday aniqlash mumkin? Iltimos, ruhshunos shu mavzuda fikrlari bilan o‘rtoqlashsa degandim.
Farzona, 18 yosh

Muhabbatga aniq ta’rif berilmagan. Unda shartlarga ham o‘rin yo‘q. Yozuvchi aytganidek, har bir yurak uni yangilaydi. Hammaning sevgisi o‘ziga xos bo‘ladi. Belgilari-chi, deysizmi? Dugonajonlar, diqqat qiling, ruhshunos Shahnoza XALILOVA bilan mavzuni tahlil etamiz.

Maqsadsiz yigit bo‘lmaydi...

Hech bir erkak ayolning yoniga maqsadsiz kelmaydi. Yigitlar ham shunday. Ular qizning e’tibori, sevgisiga erishishni istab u tomon qadam tashlashadi. Maqsadiga erishish uchun undan nimalar talab qilinishini bilishni istaydi. Munosabatlarni esa hamisha ayol kishi boshqarishi shart. Agar boshqaruv rulini yigitning qo‘liga topshirsangiz, sevgi kemangiz «Titanik»dek g‘arq bo‘lishi hech gapmas. Chunki erkak zoti munosabatlarni boshqarish uchun yaratilmagan. Ular minglab kishilar ishlaydigan zavodlarga rahbarlik qilishlari, kosmik kemani boshqarishlari, oilaning boshi bo‘lishlari mumkin, aslo munosabatlarning emas. Shunday ekan, qizlar o‘zlari nima istayotganlarini, munosabatlardan nima kutayotganlarini aniq bilib olishlari darkor.

Dugonajon, sizni aldash osonmi?

Qizlar birinchidan, hissiyotga beriluvchan bo‘lishadi, ikkinchidan, ishonchsizlik hissi kuchli ularda (o‘ziga, tashqi ko‘rinishiga, imkoniyatlariga, o‘zini sevishlariga) va hayot, muhabbat to‘g‘risidagi qarashlari reallikdan ancha yiroq. Munosabatlarda ziyrak bo‘lmagan qizni gah desa, qo‘lga ko‘ndiradigan qilish mumkin. Yo‘q, biz yigitlarning bari yolg‘onchi, bevafo, xudbin bo‘ladi, demayapmiz. Shunchaki bir haqiqatni unutmang, hamma ham, jumladan siz ham, kam resurs sarflab, ko‘p narsani qo‘lga kiritishni istaysiz. Shuning uchun ham telbalarcha sevib qolish yoshidagi dugonalarimizga biroz xudbinlik asqatadi.

Sevgan kishi hamma narsaga tayyor bo‘ladi

Bunday fikrlash xato. Yigitning go‘yoki sizni deb o‘qishni tashlab ketgani, jahl bilan telefonini sindirgani, onasiga qarshi borib uydan qochgani — bular doim ham sevgisini isbotlash yo‘lidagi harakatlar sanalavermaydi. Uning asablari charchagan bo‘lishi hech gapmas. Yoki romantik sovg‘alar, kutilmagan syurprizlar, qip-qizil atirgullar muhabbatdan so‘zlaydi, deya xulosa qilolmaymiz. Unutmang, erkak kishi istilochi. Ular doim zabt etishni istashadi, ayol ko‘nglini ham. Buning uchun ikki o‘rtog‘i bilan garov boylashi shartmas. E’tiboringiz, mehringizni qozonish yo‘lidagi jarayonning o‘zi ularga zavq bag‘ishlaydi. Munosabatlarni to‘g‘ri yo‘lga yo‘naltirish va mustahkamlash esa ko‘p tomonlama qiz bolaga bog‘liq. Ayrim qizlar ularga gapini o‘tkazadigan, qo‘pol muomala qiladigan yigitlarni telbalarcha meni sevib qolgan, deb o‘ylashadi. Yo‘q, bular muhabbatning daragi emas! Yigit yaxshi ko‘rsa, sevgisiga arziydiganini sevadi va uning ko‘nglini, sha’nini ko‘z qorachig‘idek asraydi.

Nima qilish kerak?

1. Avvalo, savolni to‘g‘ri qo‘ying — «U meni sevarmikan?» emas, «Men u bilan baxtlimanmi?».

2. Sizni hurmat qiladimi? Muhabbatning asosi — hurmat. Gap sizni sizlab, yo‘l berishidamas, so‘zlaringizni eshita bilishi, fikrlaringiz bilan hisoblashishi, qadriyatlaringizni qadrlashida. Shu o‘rinda bir narsani alohida ta’kidlamoqchimiz, o‘zingiz huquqlaringiz, hurmatingizni bilmasangiz, ikkinchi tomon ularni siz uchun yaratib bera olmaydi.

3. Boringizcha qabul qiladimi? Nuqul bunaqa kiyinma, yurganda to‘g‘ri yur, deya o‘zgarishingizni talab qilaversa, bilingki, u sizdan kimnidir yasamoqchi.

4. Mushtarak orzular, rejalar bormi? Yigit kishi bugun dil izhori qilgan qizga ertaga menga turmushga chiq, deya taklif bildirmasligi tabiiy. Ammo o‘z maqsadlari, kelajak haqida o‘y-xayollari bilan o‘rtoqlashishi mumkin.

5. Munosabatlaringiz sizga nima berayapti? Baxtiyorlik hissi, xursandchilik, o‘zaro uyg‘unlikmi yo faqat yig‘i-sig‘iyu azobmi? Esda tuting, muhabbat baxt so‘zi bilan mushtarak!

Hech bir psixolog kimdir sizni sevish-sevmasligini aniq aytibberolmaydi. Chunki gohida insonning o‘zi yaxshi ko‘rish-ko‘rmasligini anglay olmaydi. Haraktalarini kuzating, yigit sizni Majnundek telba bo‘lib sevsa-da, siz uni yaxshi ko‘rasizmi, u bilan mustahkam munosabat qura olasizmi, o‘zingizni uning yonida baxtli his etasizmi, qo‘rquvingiz yo‘qmi — shularni mulohaza qiling. Ana undan keyin «Sevadimi-yo‘qmi?» degan savolingizning javobi topilsa, ajabmas.